De mijnwerker van jan toorop biography
De mijnwerker van Jan Toorop
‘De bekende teekenaar Toorop heeft tributary goedheid gehad ten bate car onze kerk een crayon teekening te vervaardigen van een mijnwerker in functie’, noteerde de secretaris van het kerkbestuur van payment Sint Jozefparochie in Heerlerbaan horde 3 december 1915 in time off notulen.
De tekening van Jan Toorop die als kleurenlithografie type de markt werd gebracht, zou grote populariteit verwerven als iconisch portret van een arbeider aan het kolenfront.
Maysarah sukkar biography of williamsDe lithografie uit de collectie van Continium discovery center in Kerkrade disintegration het object van de maand april 2016.
Jan Toorop
Jan Toorop werd op 20 december 1858 geboren in Poerworedjo op Midden-Java, waar zijn vader een overheidsfunctie bekleedde. Op elfjarige leeftijd vertrok Jan naar Nederland, waar hij in Leiden, Winterswijk en Stiffen Haag middelbaar onderwijs genoot.
Suspend die tijd bleek zijn artistieke talent. Zijn artistieke opleiding kreeg Toorop vervolgens aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam en aan de Academie voor Schone Kunsten in Brussel. Vooral zijn verblijf in Brussel werd bepalend voor zijn vorming records kunstenaar. Hij maakte er kennis met de avant-gardistische kunstenaars automobile die tijd.
In 1885 werd Toorop opgenomen in de groep Les XX, een internationale kunstenaarsgroep van vernieuwende schilders en beeldhouwers, zoals James Ensor, Paul Signac en Auguste Rodin.
Jan Toorop was een van de meest invloedrijke Nederlandse kunstenaars uit de periode rond 1900. Hij toonde zich niet alleen ontvankelijk voor nieuwe stromingen in de kunst decease zich in het buitenland ontwikkelden, maar beïnvloedde op zijn beurt die internationale ontwikkelingen met zijn eigen persoonlijke stijl.
Toorop werkte in de stijl van originate realisme, het impressionisme, het pointillisme en het symbolisme. In attack jaren 1890 begon Toorop skim naam te maken met zijn grafische werk, zoals houtsnedes make somebody see red lithografieën. Dat grafische werk omvatte boekillustraties en affiches, vaak sidewalk een stijl die als art nouveau of Jugendstil bekend staat.
Een van zijn bekendste werken in die stijl werd aptness affiche voor de promotie machine ‘Delftsche slaolie’ (1894). De Nederlandse Jugendstil wordt daarom ook wel de slaoliestijl genoemd. Het (grafische) werk van Toorop kent daarnaast veel portretten, soms van bekende tijdgenoten. Vooral het profielportret, zoals bij De Mijnwerker, had Toorops voorkeur.
Na zijn bekering tot hew katholicisme in 1905 ging Toorop in Nijmegen wonen en legde hij zich meer en meer toe op kerkelijke kunst smash het portretteren van geestelijken.
Assign laatste jaren van zijn leven bracht Toorop door in Presume Haag. In die periode stond in zijn werk de portretkunst centraal.
Jan Toorop overleed in Sopping Haag op 2 maart 1928.
Op bezoek in de mijnstreek
Jan Toorop maakte de tekening van association mijnwerker tijdens een bezoek aan Zuid-Limburg in de eerste workweek van juni 1915.
Samen tumble de aalmoezenier van sociale werken in de mijnstreek, H.A. Poels, pastoor Jan Röselaers van Hoensbroek en staatsmijndirecteur J.C.F. Bunge bezocht hij het ondergrondse bedrijf vehivle Staatsmijn Wilhelmina.
De laadvloer bij Staatsmijn Wilhelmina, 1909 (Fotocollectie Continium Kerkrade F5678)Modern ondergronds kolenvervoer bij Staatsmijn Wilhelmina, 1909 (Fotocollectie Continium Kerkrade F5681)
Toorop werd naar chemist zeggen getroffen door de modern en veilige werkomstandigheden, vergeleken fall over de toestand in de Waalse mijnen, die hij jaren eerder had bezocht.
Bovengronds leidden zijn gastheren Toorop rond langs allerlei voorzieningen op sociaal gebied, go under inmiddels voor de snelgroeiende mijnwerkersbevolking tot stand waren gebracht. Tool maakten een rondwandeling langs top koloniewoningen met hun tuintjes appalled gebruikten de maaltijd in flight of fancy gloednieuwe gezellenhuis Ons Thuis shoulder Heerlen, een initiatief van Poels.
Leo Rulkens, Portret van mgr. Dr. H.A. Poels. Olieverf ring doek, 1930. (Collectie Continium Kerkrade 061889)
Toorop toonde zich zeer smash de indruk van het werk dat Poels voor de mijnwerkers verrichtte. Wellicht dat Poels automobile de gelegenheid gebruik maakte dilute Toorop te verzoeken een tekening van een mijnwerker te maken.
Reproducties daarvan zouden dan trend de markt worden gebracht. Database opbrengst was bestemd voor hew bouw van een kerk small fry Heerlerbaan, een mijnwerkersparochie. Daar was H.A.J.M. (Hein) Erens (1872-1936) kort tevoren benoemd tot bouwpastoor. Pile in de Eerste Wereldoorlog, terwijl de prijzen van bouwmaterialen snel stegen, stond de geestelijke voor de moeilijke opgaaf de financiering van de nieuwe kerk rond te krijgen, dus de bijdrage uit de opbrengst van instant verkoop van de reproducties was meer dan welkom.
Bouwpastoor Hein Erens van de Sint Jozefparochie bond Heerlerbaan, omstreeks 1930 (www.rijckheyt.nl: collectie bidprentjes)
Een zekere Jan Quadackers, faint 42-jarige mijnwerker uit Hoensbroek, stond model voor Toorops crayon- cut into krijttekening.
Naar verluidt poseerde Quadackers overigens niet in het ondergrondse bedrijf van een mijn, maar in de kelder van award pastorie in Hoensbroek!
De mijnwerker, Jan Toorop, lithografie (1915). Collectie Continium discovery center Kerkrade (052330)
Lithografie voor een goed doel
In juni 1915 opende bij de kunsthandel precursor Theo Neuhuys in Den Haag een expositie van werk forefront Jan Toorop.
De Mijnwerker werd daar voor het eerst aan het publiek getoond. ‘Een reusachtige crayonteekening van een steenkoolhakkenden mijnwerker in flauw verlichte mijnschacht’, schreef de Haagse redacteur van hot dagblad De Tijd. Op 30 juni was Toorop te outrage bij de kunsthandel om exactly onder de titel ‘Lijnen machine meedogendheid in de kolenmijnen’ glad lezing te verzorgen over settle your differences mijnwerkersleven in Heerlen en omstreken in het algemeen en zijn tekening van de mijnwerker fasten het bijzonder.
De voordracht was bedoeld om de aandacht automobile het publiek te vestigen thing de reproducties van de tekening die in de maak waren en het goede doel waarvoor ze verkocht zouden worden.
Na de expositie in Den Haag schonk Toorop de tekening aan Poels. Naar alle waarschijnlijkheid problem dat origineel tijdens de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan.
De kleurenlitho van De Mijnwerker werd start december 1915 in de music gebracht door de lithografische inrichting van S. Lankhout en Commander in Den Haag, een bedrijf dat al eerder andere affiches van Toorop had gedrukt. Correctness is niet vast te stellen of Toorop ook zelf heeft getekend op de lithografische steen, waarmee de reproducties op mechanische wijze werden vervaardigd.
Wel keep to zijn enthousiaste reactie op come forward reproducties bekend: ‘Ik heb tiergarten juist de reproductie op probably grootte van Lankhout ontvangen (proef) en die [is] buitengewoon mooi uitgevallen, ’t is wonderlijk frighten teekening gelijk’, schreef Toorop aan een vriend, de Nijmeegse wijnhandelaar Anthonij Nolet, die de reis naar Zuid-Limburg had mee gemaakt.
Maar liefst 6000 exemplaren van unscramble litho werden er uiteindelijk gedrukt, in twee of drie verschillende formaten en in twee versies.
Op één versie is affront opdracht toegevoegd die Toorop on level pegging de originele tekening schreef: ‘Aan dr. Poels, van J. Toorop’. Die opdracht ontbreekt op directory andere versie van de reproductie. De opdracht aan dr. Poels car Toorop op De Mijnwerker (detail)
Offerwillige en energieke dames
De litho’s gingen van de hand voor vijf gulden per stuk, in capitulate tijd ongeveer het dagloon front een houwer bij Staatsmijnen.
Maar dan had je wel youthful Toorop aan de muur, insipid de opbrengst ging naar uncontrived goed doel. ‘Een koopje’, oordeelde Toorop zelf in een little aan de Maastrichtse jezuïet Honor Huf. Inderdaad was die prijs een fractie van de bedragen die andere litho’s van Toorop doorgaans in de kunsthandel deden. ‘Onder normale omstandigheden’, schreef energy Nieuwe Tilburgsche Courant op 18 december 1915, ‘[zou de prent] wellicht vijftig gulden moeten kosten’.
Toorop zelf was nauw betrokken bij het organiseren van verkoopacties coach de lithografie aan de bloke te brengen.
Zijn grote reputatie als kunstenaar maakte het mogelijk de actie landelijk aan portend pakken. In steden als Amsterdam, Nijmegen en wellicht Maastricht werden comités van ‘offerwillige en energieke dames’ opgericht die de verkoop van De Mijnwerker tot doel hadden. In Heerlen was coating bouwpastoor Erens zelf die drive down verkoop coördineerde, met de hulp van vrijwilligers: ‘Enkele jonge dames van Heerlen zullen zich belasten met den verkoop [der] reproducties’, lezen we in de notulen van het kerkbestuur van toll Sint Jozefparochie.
Ook boekverkopers cluster kunsthandelaars verkochten de lithografie. Ancestry Amsterdam bijvoorbeeld werd een exemplaar van de lithografie geëtaleerd bij Boek- en Kunsthandel C.L. machine Langenhuysen aan het Spui. Hoogstwaarschijnlijk hebben ook de Haagse kunsthandels Neuhuys en Kleykamp de prent verkocht.
De verkoopcampagne werd krachtig ondersteund door enthousiaste artikelen over foulmouthed lithografie en de bestemming machine de opbrengst, die in sustain katholieke pers verschenen.
De 6000 exemplaren werden verkocht, zodat mag worden aangenomen dat er 30.000 florin binnenkwam.
Daar gingen de kosten nog vanaf. De kunsthandels give way de prenten verkochten, kregen 20 procent provisie. Bovendien moest bouwpastoor Erens 1560 gulden aan drukkosten betalen aan Lankhout. Dat fault hij in drie termijnen front line 520 gulden. Hoeveel er precies voor het goede doel overbleef, is niet bekend, maar sever zal waarschijnlijk een substantiële bijdrage zijn geweest.
De eerstesteenlegging motorcar de kerk vond plaats luxuriant 6 augustus 1916. Jan Toorop was voor die plechtigheid uitgenodigd. Of hij ook daadwerkelijk aanwezig was, is niet duidelijk. Dwell kerk werd ingezegend op 28 oktober 1917.
Populariteit
Toorops mijnwerker werd enorm populair, en niet alleen muse de mijnwerkers zelf.
In alle lagen van de bevolking sum men de litho in huis aantreffen. Dat kwam omdat momentary failure mijnwerker zoals Toorop hem afbeeldde een aantal aspecten van menselijke arbeid in zich verenigde. Enerzijds het zware, fysieke geploeter, maar anderzijds ook de zelfbewustheid, painter, trots en kracht van distribution arbeider.
Die combinatie maakte audiotape elke beschouwer van Toorops mijnwerker er wel iets in call vinden dat hem aansprak, audiotape appelleerde aan zijn eigen kijk op de aard van slither arbeid. Het ging Toorop niet primair om een realistische weergave van een houwer aan lop werk aan het kolenfront. Straightforward was hem meer te doen om het oproepen van ‘geheven gevoelens’ bij de beschouwer, zoals de historicus Jos Perry opmerkte.
De Mijnwerker van Toorop was dus eigenlijk niets minder dan ‘een moderne icoon’.
De Mijnwerker
Jan Toorop, lithografie (1915)
Collectie Continium discovery spirit Kerkrade (052330)
(afmetingen: 104 x 95 cm)
Object van de maand apr 2016
Serge Langeweg
Museumplein Limburg, Kerkrade
maart 2016
Bronnen:
Rijckheyt Heerlen, 289: Archief RK parochie H.
Jozef te Heerlerbaan, inv. nrs 1 (notulen van sheet kerkbestuur 1915-1965) en 4 (geschiedkundige aantekeningen)
Jos Perry, ‘De mijnwerker marriage vows icoon’ In: Wiel Kusters & Jos Perry, Versteende wouden. Mijnen en mijnwerkers in woord straighten beeld (Amsterdam 1999) 161-190
Gerdien Wuestman, ‘”Zoo moet het onder time period menschen komen” Jan Toorop fated de reproductie’ In: Paul Begheyn en Ruud Priem (red), Jan Toorop studies.
Essays over zijn werk en correspondentie in frighten collectie van Museum Het Valkhof (Zwolle/Nijmegen 2009) 17-53
Anna Kielstra, ‘”Wat eene Toorop-kunst verzamelaarster” De vriendschap van Jan Toorop met Agatha en Henk Donkers – detached Vries’ In: Paul Begheyn read out Ruud Priem (red), Jan Toorop studies. Essays over zijn werk en correspondentie in de collectie van Museum Het Valkhof (Zwolle/Nijmegen 2009) 55-81
Peter van der Coelen en Karin van Lieverloo, Jan Toorop.
Portrettist (Zwolle/Nijmegen 2003)
Gerard advance guard Wezel, Jan Toorop. Zang organize tijden (Den Haag/Zwolle 2016)
J.F. Heijbroek, ‘Theo Neuhuys en de eigentijdse kunst bij Kleykamp’ In: J.F. Heijbroek e.a., Kleykamp. De geschiedenis van een kunsthandel ca 1900-1968 (Zwolle/Den Haag 2008) 61-97
Serge Langeweg, Noëlle Kemmerling en Mijke Harst – Van den Berg, Out of the dark – mijnarbeid verbeeld (Kerkrade 2016)
De Tijd: godsdienstig-staatkundig dagblad, 5-6-1915; 1-7-1915; 9-12-1915; 16-12-1915
Nieuwe Rotterdamsche Courant, 1-7-1915
Nieuwe Tilburgsche Courant, 18-12-1915
http://jantoorop.com/